Zwanenzang
Een herdenkingsconcert van troost en hoop
Hoe verzacht je oude pijn met nieuwe woorden? Hoe breng je een boodschap over, sprekend of zingend? Of sprekend én zingend?
Het Nederlands Bach Consort brengt in aanloop naar 4 mei een herdenkingsprogramma in samenwerking met spoken word artiest Amara van der Elst. Amara hield tijdens de herdenking op de Dam in 2021 een indrukwekkende voordracht. Deze tekst is door componist Toon Hagen op muziek gezet voor het NBC. Amara zal zelf ook een bijdrage leveren aan dit concert.
Werken
| Wohl mir dass ich Jesum habe BWV 147 | Johann Sebastian Bach |
| Peace | Paul Mealor |
| Wat de stilte ons zegt Wereldpremière | Toon Hagen (muziek) Amara van der Elst (tekst) |
| Ertöt uns durch dein Güte BWV 22 | Johann Sebastian Bach |
| Frühlingsglaube - Litanei | Franz Schubert, arrangement David van Ooijen |
| Spoken word | Amara van der Elst |
| Was Gott tut, das ist wohlgetan BWV 75 | Johann Sebastian Bach |
| Lux Eterna uit: Nimrod (Enigma Variaties) | Edward Elgar |
| Jesus bleibet meine Freude BWV 147 | Johann Sebastian Bach |
Concertinformatie
In dit herdenkingsprogramma brengt Het Nederlands Bach Consort muziek vol troost en hoop. Voor dit concert vroeg het NBC organist/componist Toon Hagen een nieuwe compositie te maken op tekst van Amara van der Elst: Wat de stilte ons zegt. Met deze tekst maakte zij afgelopen jaar tijdens de Nationale dodenherdenking op de Dam grote indruk op heel Nederland. Deze wereldpremière van Toon en de performance van Amara vormen het middelpunt van dit concert.
Daarnaast lieten wij ons inspireren door het boek van Walter Kempowski Zwanenzang 1945, een ‘collectief dagboek van Hitler’s laatste verjaardag tot de bevrijding’. Elk hoofdstuk begint met een gedicht vol hoop van Ludwig Uhland of Friedrich Hölderin en vormt zo een schril contrast met de inhoud. De teskt Nun, armes Herz, vergiss der Qual ! nun muss sich alles wenden, uit het gedicht Frühlingsglaube verhaalt over alles wat, hoe dan ook weer “moet” gaan bloeien.
Het prachtige Litanei is een van de beroemdste liederen voor Allerzielen. Rust in vrede …
Beide liederen zijn voor ons gearrangeerd door David van Ooijen.
Kan muziek ook té beroemd zijn? Als dat ergens in Bach’s tweehonderd cantates het geval is dan misschien wel bij het wiegende koraal “Wohl mir, dass ich Jesum habe” en het tweede couplet “Jesus bleibet meinde Freude” Al sinds 1909 figureert het los van de rest van de cantate met de Engelse tekst Jesu, joy of man’s desiring , maar ook als orgel en pianowerk. Bach’s beroemde koraal klonk voor het eerst toen de cantate in 1723 werd uitgevoerd in Leipzig, het feest van Maria-Visitatie: De ontmoeting van Maria met de zwangere Elisabeth.
Niet zo beroemd is cantate BWV 22 Jesus nahm zu sich die zwölfe met het koraal Ertöt uns durch dein Güte. Bach schreef deze cantate als ‘proefstuk’ en solliciteerde hiermee naar de functie van cantor van de Thomaskirche in Leipzig.
Met cantate 75 was Bach voor het eerst echt in functie als cantor in Leipzig. Het is een grote cantate in twee delen waar het koraal “ Was Gott tut , das ist wohlgetan” een belangrijke rol inneemt.
Paul Mealor (1975) is een jonge componist uit Wales. Hij studeerde in York en in Kopenhagen en is hoogleraar compositie aan de universiteit van Aberdeen. Het lied Peace schreef hij in 2013 op een tekst van Franciscus van Assisi.
